منشور ملل متحد و نقش آن در منازعات جهانی:

آغازجنگ عراق علیه ایران و منشور ملل متحد:

منشور ملل متحد سّندی است که هدف‌ها و سازمان و نحوه کار سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن را تعیین می‌کند. این سند در حکم اساسنامه سازمان ملل است.

متن منشور ملل متحد در ۲۶ ژوئن ۱۹۴۵ در سانفرانسیسکو در پایان کنفرانس ملل متحد به امضای ۵۱ کشور رسید و در ۲۴ اکتبر ۱۹۴۵ لازم‌الاجرا شد. امروزه ۱۹۱ کشور آن را امضا کرده‌اند و رعایت مفاد آن برای همه اعضای سازمان ملل متحد الزامی است. در متن منشور صریحاً تأکید شده که مفاد منشور بر هر قرارداد بین‌المللی دیگری مقدم است.

این منشور از یک یادداشت مقدماتی، یک دیباچه و ۱۹ فصل تشکیل شده است.

• در یادداشت مقدماتی افزوده‌ها به منشور و تاریخ آن‌ها ذکر شده و اساسنامه دیوان بین‌المللی دادگستری جزء لاینفک منشور ملل متحد اعلام شده‌است.
• در دیباچه که به‌طور کلی از دیباچه قانون اساسی ایالات متحده آمریکا گرفته شده است اهداف کلی سازمان ملل متحد آمده است.
• فصل یک اهداف سازمان ملل و اقدامات آن برای تأمین صلح و امنیت در جهان را برمی‌شمرد.
• فصل دو شرایط عضویت در سازمان ملل متحد است.
• فصل‌های سه تا پانزده مجموعه‌ای از اسناد مربوط به ارکان و سازمان‌های وابسته به سازمان ملل و شرح وظایف آن‌ها است.
• فصل‌های شانزده و هفده ترتیبات ترکیب و ادغام مقرارات سازمان ملل با دیگر عهدنامه‌های موجود بین‌المللی را شرح می‌دهد.
• فصل‌های هجده و نوزده شامل ترتیب افزوده‌های منشور و نحوه تصویب آن‌ها است.

طبق منشور ملل متحد کشورهایی که مورد تجاوز و هجوم از ناحیه سایر کشورها قرار می گیرند باید دو اقدام را انجام دهند :

1-بلافاصله و باید شورا امنیت سازمان ملل متحد را در جریان امر قرار دهد و درخواست برگزاری جلسه فوری شورای امنیت را بنماید تا اقدامات لازم برای توقف و گسترش بحران و منازعه صورت بگیرد.

2-طبق ماده 51 از فصل هفتم منشور کشور مورد تهاجم می تواند از کلیه ابزار و ادوات نظامی برای دفاع از تمامیت ارضی خویش استفاده کند.

در هنگام تجاوز ارتش عراق به ایران ساعاتی بعد از آغاز آن دبیر کل سازمان ملل با سفیر ایران در سازمان ملل تماس گرفته و اظهار نمود با اخبار واصله مبنی بر حمله عراق آیا ایران می خواهد جلسه شورای امنیت تشکیل شود؟ که جواب سفیر از ناحیه دولت ایران منفی بود.

دبیر کل مجدداً با وزارت خارجه ایران که تابع شورای انقلاب بود تماس گرفتند که باز هم جواب ایران منفی بود.

استدلال آن موقع برای عدم درخواست از سازمان ملل این بود که سازمان های بین المللی و از جمله سازمان ملل تابع ابرقدرت ها و آلت دست آنها می باشد و رجوع به آنها ضمن این که مشکلی را حل نمی نماید سبب از دست رفتن فرصت ها و تحمل ضربات و از دست رفتن سرزمین های ایران بود.

متعاقب این موضع گیری ایران آقای کورت والد هایم خود راساً بیانیه ای صادر و ضمن ابراز نگرانی از گسترش درگیری تقاضای تشکیل جلسه شورای امنیت را نمود و از دولت ایران درخواست نمود تقاصاهای خویش را مطرح نماید که در نهایت اولین قطعنامه جنگ ایران و عراق در ششم مهرماه صادر شد که خنثی ترین شکل حقوقی بود که در آن به جای این که لفظ تهاجم و جنگ را بکار ببرد صرفاً آن را به عنوان وضعیت بین ایران و عراق در نظر گرفته بود و تنها به ابراز نگرانی بسنده نموده بود.

برچسب‌ها: منشور ملل متحد, سازمان ملل, قوانین بین المللی, فصل هفتم