عملیات کربلای 4 :

 

نجف زراعت پیشه

1365 سال سرنوشت:

خلاصه مطلب :

عملیات "کربلای ۴" : نام عملیات نظامی تهاجمی نیروهای ایرانی در جنگ ایران و عراق است که این عملیات با رمز "محمد رسول الله" در محور "ابوالخصیب" در جنوب بصره به صورت گسترده در تاریخ 3 دی ۱۳۶۵ به فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شد. براساس راهبرد نظامی ارائه شده از سوی سپاه پاسداران به مسئولین کشور، برای نیل به پیروزی در جنگ می بایست در جبهه جنوب، جاده های شمالی و جنوبی بصره و نیز در جبهه شمالی، جاده های مواصلاتی کرکوک به بغداد قطع و یا تهدید شوند و در نتیجه، صدور نفت عراق به خارج کاملا قطع گردد و با تهدید و تصرف شهر بصره از جنوب و در شرق، سپس حرکت اصلی به سمت بغداد آغاز شود.این عملیات به دلیل آگاه شدن دشمن  از زمان و مکان عملیات با کمکهای اطلاعاتی آمریکا ، منافقین و .... در همان ساعات اولیه خاتمه داده شد.

 

وضعیت ایران در سال 1365 :

حملات بی وقفه موشکی و بمباران هوایی دشمن به مناطق غیر نظامی، مراکز حیاتی و نفتکشها در خلیج فارس به قصد فلج کردن اقتصادی ، حملات گسترده شیمیایی و فرسایشی شدن جنگ  سبب شد تا مسئولین  و فرماندهان  نظامی سپاه در این عرصه‌های سخت سیاسی و نظامی تلاش نمایند تا با کسب یک پیروزی  مهم و حفظ برتری نظامی در جبهه، کاستی‌های موجود را پوشش داده و کشور را از بلاتکلیفی خارج گردانند و لذا :

***وضعیت سیاسی:

**سال سرنوشت:

نامیدن سال به نام سرنوشت برای تعیین تکلیف جنگ (سال سرنوشت) و تلاش در جهت تجمیع نیروها و امکانات : در این زمان با تاکید و فراخوان نیروها به سمت جبهه از سوی امام و مسولین و حکم واجب کفایی بودن حضور برای کسانی که توانایی حضور در جبهه را دارند فضای کشور یکپارچه متغیر گشته و همه چشم انتظار تحرک و پیروزی های عمده در جبهه های جنگ بودند.

 

**قضیه مک فارلین و لو رفتن آن :

برای تشریح این قضیه به طور خلاصه می گویم که این امر در دو نکته ریشه داشت:

*نیاز غرب به وساطتت ایران برای آزادی گروگان های آمریکایی و فرانسوی در لبنان با توجه به نفوذ معنوی ایران در بین حزب الله و سایر گروههای لبنانی

*نیاز ایران به تهیه سلاحهای هدایت شونده ضدزره و ضد هوایی برای مقابله به تجهیزات پیشرفته غربی و شرقی دشمن.

لازم به ذکر است عملیات های انجام گرفته تا این زمان به محض شکستن خط و در روشنایی روز بعد با پاتک دشمن از لحاظ زرهی و هوایی منجر به تلفات زیاد از نیروهای ما و عدم فتح عملیات می شد و تجربه موفقیت آمیز عملیات والفجر 8 ما را به این امر بیشتر ترغیب نمود.

اما در میانه سال 65 با لو رفتن قضیه مک فارلین و مطلع شدن هم پیمانان آمریکا در منطقه سبب تحقیر آمریکا در داخل و خارج شده و از این زمان به بعد سیل کمک های اطلاعاتی به  سمت عراق سرازیر شد به طوری که بعدها در اطلاعات به دست آمده حتی نوع قایق های آموزشی ما نیز به دشمن اطلاع داده شده بود و طبق سند شهید سوداگر نقشه عملیاتی کربلای 4 در سنگرهای عملیاتی کربلای 5 به صورت کامل با ذکر یگان و جهت عملیاتی آن بیرون آمد.

 

**تشکیل ارتش آزادی بخش ملی توسط سازمان منافقین در کنار ارتش دشمن:

با خروج منافقین از فرانسه در نتیجه فشار ایران به فرانسه در قضیه مک فارلین و طی دعوت طارق عزیز این نیروها در اوایل سال 65 به عراق رفته و با تشکیل ارتش آزادی بخش ملی در کنار ارتش صدام در اردوگاهی که به نام همسر رجوی اشرف نامیده شده بود به جنگ هموطنان خویش آمدند به نحوی که از هیچ خیانتی مضایقه ننمودند.

***وضعیت اقتصادی:

**جنگ نفت کشها و زدن جزیره خارک و تمامی کشتی ها به مقصد ایران به طوری که بیمه لویدز لندن نرخ بیمه کشتی ها را تا 120 درصد بالا برده بود یعنی ریسک...... و ایران مجبور بود با شرایط ویژه نفت صادر نماید تا اقتصاد داخلی و جنگ را هم اداره نماید

**کاهش قیمت نفت بین 6و7دلار که اصلا خنده دار بود اما در آن شرایط نیاز مبرم داشتیم ضمن این که نمی خریدند و تحریم بودیم

**جنگ شهرها و زدن نقاط زیادی از شهرها و غیر نظامیان توسط دشمن که این امر با فقدان موشک برای مقابله به مثل شرایط سختی را برای ایران رقم زده بود و هدف صدام فشار آوردن بر مردم برای اعتراض نمودن و توقف اقدامات نظامی رزمندگان در جبهه ها و در نهایت ختم جنگ بود.

**تشدید تحریم اقتصادی و تسلیحاتی و عدم دسترسی به سلاحها و مهمات مورد نیاز

 

***وضعیت نظامی:

**فرسایشی شدن جنگ و عوارض ناخوشایند آن

**موانع بیشمار دشمن در جبهه ها به خصوص جنوب و مقاومت شدید دشمن

**بسیج عمومی در عراق با اجبار و تقویت جیش الشعبی با احضار اجباری نیروها به جبهه

طبق اطلاعات با تشکیل یگانهای سه رقمی و آموزش شدید آنها قصد داشت به مقابله برخیزد اخباری مبنی بر ارتش کلاسیک 800000 نفری و جیش الشعبی 1000000نفری.

**درخواست امام و اعزام سپاهیان محمد ص و اعزام 250 گردان به جبهه ها که اوج طلایی اعزام در دفاع مقدس بود بر همین اساس بزرگترین اعزام طی دفاع مقدس تحت عنوان سپاهیان حضرت محمد ص در سال 1365 به جبهه های جنگ صورت پذیرد و از درون این نیروها بالغ بر 300 گردان رزمی ایجاد شود تا با تکیه بر آن با انجام یک عملیات سرنوشت ساز کار جنگ را یکسره نمایند.

 

 

شرح عملیات کربلای 4 :

 

با انجام عملیات کربلای 4 قرار بود در قسمت شمالی اروند رود عملیات والفجر 8 را تکمیل  و با تهدید بصره در 12 کیلومتری آن قرار می گرفتیم ، قرار بود این الحاق با هماهنگی قرارگاههای مستقر در آبادان ،خرمشهر و شلمچه تکمیل شود یعنی در محور ابوالخصیب در 12 کیلومتری بصره رسید و تعدادی از نیروها نیز  در شلمچه با تغییر جهت خود را  به کانال ماهی و زوجی می رساندند. به عبارتی با عملیات کربلای 4 به اهداف زیر نایل می شدیم:

**رسیدن به شرق بصره(تنومه)در محدوده سپاه سوم

**عبور از اروند و رسیدن به منطقه زبیر در محدوده سپاه هفتم

*تصرف ابوالخصیب و محاصره دشمن در شبه جزیره فاو و تهدید بصره از جنوب

*تصرف جاده فاو-بصره

*تصرف کل اروند

 

نیروهای ایران نیز بلافاصله ضمن شناسایی در شلمچه و استفاده از راهکار شناسایی شده توسط لشکرهای 19 فجر و 57 حضرت ابوالفضل ع لرستان در جریان عملیات ایذایی همگام با  کربلای 4 در زمینه نفوذ و تصرف  استحکامات و سنگرهای نونی شکل در شلمچه بلافاصله  و ظرف دو  هفته بعد در 19 دی ماه 656 عملیات کربلای 5 را در منطقه شلمچه و شرق بصره آغاز نمودند که به واقع سخت ترین ، پیچیده ترین و پرتلفات ترین عملیات طی دفاع مقدس بود و با سختی فراوان نیروهای رزمنده در پشت نهر جاسم مستقر شدند ؛ اگر چه نتوانستیم به شهر بصره به دلیل مقاومت عجیب دشمن برسیم اما نفس عبور از موانع پیچیده و استثنایی دشمن باعث شد تا چند ماه بعد برای اولین بار قطعنامه موثر سازمان ملل 598 برای پایان جنگ صادر شود و جنگ به گام های پایانی خویش رسد.

اما در محور اروند رود و در نهر خین و در تنگه ام الرصاص و سایر نقاط مثل مینو و جزایر قطعه و سهیل از ساعت ده شب هواپیماهای عراق شروع به پرتاب منورهای چلچراغ نمودند و فضای منطقه را روشن نمودند .

و هنگامی که غواص ها به میانه آب رسیدند تیربارها و دو لول ها که روی آب مماس شده بود سبب به هم خوردن موج اول نیروها و در بعد آن موج دوم شد و...........................

 

البته در برخی محورها نیروهای ما توانستند در آنسوی اروند مستقر شوند اما با توجه به هوشیاری دشمن در مکان و زمان عملیات فرماندهان ارشد سپاه بلافاصله خاتمه عملیات را صادر نمودند تا با درایت طرحی دیگر را امتحان نمایند لازم به ذکر است بخش کوچکی از نیروهای عملیاتی و غواص در اروند در عملیات کربلای 4 وارد شدند و بخش اعظم آن برای انجام عملیات کربلای 5 در 19 دی ماه یعنی دو هفته بعد بکارگیری شدند دوستان هم رزم من بهتر می تواندد شرایط صحنه عملیات کربلای 4 را بیان نمایند در آن زمان ما در یگان ضد زره آماده انتقال به ساحل غربی اروند برای مقابله با زرهی صدام بودیم که بواسطه توقف عملیات وارد نشدیم.

 

دلایل ناکامی در عملیات کربلای 4:

**عدم رعایت اصل غافلگیری در عملیات(در برابر دشمن از یک مورد غافلگیری یک بار می شود استفاده کرد یعنی در والفجر 8 عبور از اروند در ذهن دشمن غیر ممکن بود اما بار دوم و سال بعد دشمن آماده و همه امکانات خویش را برای مقابله با نیروهای خط شکن و غواص آماده ساخته بود)

**نفوذ منافقین در بین نیروها و جاسوسی و انتقال اطلاعات به دشمن

**تحقیر آمریکا در قضیه مک فارلین و دادن کمک های ویژه اطلاعاتی به عراق

**غرور ما در نتیجه فتح فاو و دست کم پنداشتن دشمن

**لو رفتن عملیات (پیدا شدن نقشه های عملیاتی با ذکر محور و نیروهای عمل کننده در عملیات در جریان کربلای 5)

 

#عملیات_کربلای_4
#سال_سرنوشت

#اروندرود_ابوالخصیب

 

برچسب‌ها: کربلای4, اروندرود, شط العرب, سال سرنوشت, نجف زراعت پیشه سفیر...